Τοξικές οι κάμπιες των πεύκων για τον σκύλο
Τα πεύκα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούλιο είναι γεμάτα με κάμπιες. Το επιστημονικό τους όνομα είναι Thaumetopoea pityocampa. Τα κουκούλια τους κρέμονται στα κλαδιά των πεύκων και θυμίζουν μεγάλες μπάλες από βαμβάκι.
Μέχρι τον Φεβρουάριο παραμένουν στα κλαδιά και τρέφονται αποκλειστικά με πευκοβελόνες. Έπειτα, σταδιακά κατεβαίνουν στο έδαφος και παρελαύνουν σε μεγάλες σειρές, μέχρι τον Ιούλιο, ανάλογα με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες. Όσο πιο ζεστός είναι ο καιρός, τόσο νωρίτερα κάνουν την εμφάνισή τους.
Στις τρίχες του σώματός τους παράγεται μία πρωτεΐνη με την ονομασία thaumetopein. Μόλις η πρωτεΐνη εισχωρήσει στο σώμα του θύματος, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει ισταμίνη που είναι υπεύθυνη για την αλλεργική αντίδραση σε ανθρώπους αλλά και ζώα.
Οι συγκεκριμένες κάμπιες αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους για τους τετράποδους φίλους μας και καλό είναι να έχουμε τον νου μας και να κρατάμε τον σκύλο μας μακριά τους γιατί ακόμα και η επαφή μπορεί να τους δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Σοβαρό κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι σκύλοι μας, ακόμη και αν τις πατήσουν και στη συνέχεια γλύψουν τα πόδια τους. Η τοξίνη παραμένει στις πατούσες ακόμα και αν ακολουθήσουν πολλά χιλιόμετρα βόλτας.
Πώς απελευθερώνεται η ισταμίνη;
Άμεση επαφή με την κάμπια
Φανταστείτε κάθε τρίχα σαν μια σφραγισμένη κάψουλα που περιέχει taumatopein. Μόλις η τρίχα καρφώσει τη μυτερή άκρη της στο θύμα της, η κάψουλα σκάει, απελευθερώνοντας το αλλεργιογόνο. Το ανοσοποιητικό σύστημα του θύματος αντιδρά στο αλλεργιογόνο απελευθερώνοντας ισταμίνη.
Μεταφορά τριχών μέσω του αέρα
Είναι τρίχες που οι κάμπιες άφησαν στο κουκούλι τους, και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Μπορούν να ενεργοποιηθούν είτε όσο παραμένουν μέσα στο κουκούλι είτε αφού τις μεταφέρει ο αέρας επάνω σε εμάς ή στα ζώα μας. Έτσι, ακόμα και σε εποχές που δεν βλέπουμε κάμπιες να κυκλοφορούν στο έδαφος κινδυνεύουμε από αλλεργική αντίδραση του δέρματος ή των βλεννογόνων της μύτης μας.
Οι σκύλοι κινδυνεύουν από το δηλητήριο της κάμπιας πολύ περισσότερο από ότι οι γάτες. Έχοντας πλήρη άγνοια κινδύνου, βρίσκουν πολύ ελκυστικές τις κινούμενες γραμμές. Έχουν την περιέργεια να τις μυρίσουν ή να τις γλείψουν. Οι κάμπιες, στην προσπάθειά τους να αμυνθούν, απελευθερώνουν τις επικίνδυνες τρίχες τους, που «εκρήγνυνται» προκαλώντας βίαιες αλλεργικές αντιδράσεις γύρω από το στόμα, τα μάτια και τη γλώσσα των θυμάτων τους. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι ξαφνική και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Τα πρώτα ανησυχητικά συμπτώματα είναι πρήξιμο των χειλιών, του ρύγχους και του προσώπου καθώς και άφθονη έκκριση σάλιου. Μπορεί να ακολουθήσει κνησμός γύρω από το κεφάλι, ανησυχία και επίμονο τρίψιμο της μουσούδας και του προσώπου του ζώου στο έδαφος.
Αν το δηλητήριο έρθει σε επαφή με τη γλώσσα, δημιουργείται σοβαρή φλεγμονή. Οι πληγείσες περιοχές παθαίνουν «γάγγραινα», δηλαδή νεκρώνουν, ξηραίνονται και πέφτουν και όσο περνάει η ώρα, η μόλυνση εξαπλώνεται. Κάποια ζώα μπορεί να παρουσιάσουν οξεία συμπτώματα εμετού και κατάποσης σάλιων ή σοβαρή φλεγμονή των οφθαλμών και της γύρω περιοχής.
Η πιο χαρακτηριστική διαφορά της αλλεργικής αντίδρασης στις κάμπιες από αυτήν σε τσίμπημα άλλου εντόμου είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση σπανίως εμπλέκεται η γλώσσα. Συνήθως υπάρχει μια γενικευμένη φαγούρα και πρήξιμο σε όλο τον κορμό, το λαιμό και το κεφάλι.
Η πρόληψη
Σαφώς και δεν είναι εφικτό να αντιμετωπιστούν ολοσχερώς οι κάμπιες στη γεμάτη πεύκα Ελλάδα. Ωστόσο υπάρχουν κάποια μέτρα πρόληψης που μπορείτε να λάβετε
- Αποφυγή όσων πεύκων έχουν ορατά κουκούλια κάμπιας
Φίμωτρο, αν ο σκύλος δείχνει ενδιαφέρον για τις κινούμενες κάμπιες - Κάπνισμα των κουκουλιών με εντομοκτόνα πυρεθρίνης προς το τέλος του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου, όταν οι κάμπιες βρίσκονται σε στάδιο νύμφης. Σε αυτό το στάδιο είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στα εντομοκτόνα.
- Έγχυση λαδιού ή εντομοκτόνου κατευθείαν στις φωλιές. Επίσης κλάδεμα και κάψιμο.
- Τεχνητές φωλιές νυχτερίδας (για τον περιορισμό των ενηλίκων). Είναι ξύλινες κατασκευές που αναρτώνται στα πεύκα και αποικούνται από τις νυχτερίδες που υπάρχουν ήδη στην περιοχή.
Η θεραπεία
Αν ο σκύλος μας, έρθει σε επαφή με τρίχες κάμπιας είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα. Ρίξτε άφθονο νερό στις περιοχές που επλήγησαν για να αφαιρέσετε τις τοξικές τρίχες. Προσοχή όμως, πρέπει να αποφύγετε το τρίψιμο της περιοχής, γιατί έτσι ενεργοποιούνται οι τρίχες – κάψουλες και απελευθερώνουν περισσότερο δηλητήριο.
Επισκεφθείτε άμεσα τον πλησιέστερο κτηνίατρο ώστε να χορηγήσει στο ζώο αντιβίωση και κορτικοειδή προκειμένου να επιβραδύνει ή να σταματήσει την εξάπλωση της μόλυνσης.
Προσοχή! Μην πατήσετε τις κάμπιες γιατί είναι πολύ πιθανό να μεταφέρετε το δηλητήριο στο σπίτι σας.
